Sunucu (server), bir ağ üzerindeki diğer bilgisayar ve cihazlara hizmet veren, yüksek performanslı ve kesintisiz çalışmaya uygun olarak tasarlanmış bilgisayardır. Web siteleri, veri tabanları, dosya paylaşımı, mail sistemleri, ticari yazılımlar ve kurumsal uygulamalar çoğunlukla sunucular üzerinde çalışır. Bu yüzden sunucunun özellikleri, hem hız hem de güvenilirlik açısından kritik öneme sahiptir.
1. Yüksek İşlemci Gücü (CPU)
Sunucu özellikleri arasında en başta işlemci yapısı yer alır:
-
Çok çekirdekli, yüksek frekanslı işlemciler kullanılır
-
Aynı anda birçok isteği (request) işleyebilme kapasitesine sahiptir
-
Bazı sistemlerde birden fazla işlemci (2 CPU vb.) bulunabilir
Amaç, yoğun veri trafiğinde bile sunucunun yavaşlamadan çalışmasını sağlamaktır.
2. Geniş Bellek Kapasitesi (RAM)
Sunucu, aynı anda birden fazla uygulama ve kullanıcıyı taşıdığı için yüksek RAM’e ihtiyaç duyar:
-
Web, veritabanı, dosya ve uygulama servisleri birlikte çalışabilir
-
Sanallaştırma (aynı sunucuda birden fazla sanal makine) için yüksek RAM gerekir
-
Genellikle hata düzeltme özellikli ECC RAM kullanılır
Bellek kapasitesi arttıkça sunucu daha stabil ve akıcı çalışır.
3. Güçlü ve Yedekli Depolama Yapısı
Sunucu özellikleri denildiğinde depolama (disk) tarafı da çok önemlidir:
-
SSD, HDD veya hibrit depolama çözümleri kullanılabilir
-
Verilerin güvenliği ve sürekliliği için çoğu zaman RAID yapısı kurulur
-
Bir disk arızalansa bile sistemin çalışmaya devam etmesi hedeflenir
Depolama yapısı; hız, güvenlik (yedekli diskler) ve kapasite açısından planlanır.
4. Yedekli Güç ve Soğutma Sistemleri
Sunucuların en önemli özelliklerinden biri, 7/24 çalışmaya uygun olmasıdır:
-
Yedekli güç kaynağı (iki adet PSU) ile birinin arızasında diğeri devreye girebilir
-
Güçlü fanlar ve hava akışı sağlayan kasa tasarımıyla soğutma desteklenir
-
Ani kesintilerde sistemin korunması için UPS ve güç altyapısı birlikte planlanır
Bu sayede donanım sorunlarında bile hizmet kesintisi minimuma indirilir.
5. Gelişmiş Ağ (Network) Özellikleri
Sunucu, ağ üzerindeki tüm trafiğin merkezinde yer alır:
-
Birden fazla ağ kartı (NIC) bulunabilir
-
Yük dengeleme ve yedeklilik için portlar birlikte kullanılabilir
-
Yüksek bant genişliği ve kararlı bağlantı sunması hedeflenir
İç ağ ve dış bağlantı (internet) tarafında sorunsuz veri alışverişi, sunucu özellikleri içinde önemli bir başlıktır.
6. Fiziksel Sunucu Tipleri
Sunucular, kullanım alanına göre farklı kasa tiplerinde üretilir:
-
Tower (kule) sunucu:
Ofis tipi kasaya benzer, küçük ve orta ölçekli işletmelerde tercih edilir. -
Rack (kabin tipi) sunucu:
Sunucu kabinetlerine takılan yatay kasalardır, veri merkezlerinde yaygındır. -
Blade sunucu:
Tek bir kabinde birçok ince sunucu modülünün bir arada bulunduğu yapıdır; yoğun sistemlerde kullanılır.
Fiziksel yapı, hem yerleşim düzenini hem de soğutma–kablolama altyapısını etkiler.
7. Uzaktan Yönetim ve İzleme Özellikleri
Sunucu özellikleri arasında yönetim tarafı da yer alır:
-
Uzaktan açma, kapama, yeniden başlatma imkânı
-
Donanım sıcaklığı, fan durumu, voltaj gibi değerleri izleyen sensörler
-
Bağımsız yönetim arayüzleri ile (IP tabanlı) sistemin her an takip edilebilmesi
Bu sayede sistem odasına gitmeden, sunucu üzerinde pek çok işlem uzaktan yapılabilir.
8. Güvenlik ve Süreklilik
Sunucu, çoğu zaman kritik ve gizli verileri barındırdığı için:
-
Yetkisiz erişimi engelleyecek fiziksel ve yazılımsal önlemler
-
Güvenlik duvarı, güncel sistem yamaları, erişim yetkileri
-
Düzenli yedekleme ve felaket senaryosu planlaması
gibi adımlarla korunur. Güvenlik, sunucu özellikleri arasında vazgeçilmez bir başlıktır.
Özetle; sunucu, yüksek işlemci gücü, geniş bellek kapasitesi, yedekli depolama, güçlü ağ bağlantısı, 7/24 çalışmaya uygun güç ve soğutma yapısı, uzaktan yönetim ve güvenlik özellikleri ile sıradan bir bilgisayardan ayrılan, kurumsal iş yüklerini taşımak için tasarlanmış özel bir sistemdir. Doğru yapılandırılmış bir sunucu, işletmenin tüm dijital süreçlerini güvenli ve kesintisiz şekilde ayakta tutar.