Server (sunucu), bir ağ üzerindeki diğer bilgisayarlara ve cihazlara hizmet veren güçlü bilgisayarlardır. Web siteleri, veritabanları, dosya paylaşımı, e-posta sistemleri, işletme yazılımları gibi pek çok kritik uygulama server üzerinde çalışır. Bu yüzden “server özellikleri nelerdir?” sorusu, hem teknik ekipler hem de işletmeler için büyük önem taşır.

Aşağıda bir serverı sıradan bir bilgisayardan ayıran temel özellikleri bulabilirsiniz.

Server Nedir?

Server, aynı anda birçok kullanıcıya kesintisiz hizmet vermek için tasarlanmış, yüksek performanslı ve güvenilir bilgisayar sistemidir. Temel görevleri:

• Verileri saklamak ve paylaşmak

• Uygulamaları barındırmak ve çalıştırmak

• Ağ üzerindeki istemcilerin (client) isteklerine cevap vermek

• Kurumsal iş süreçlerini sürekli erişilebilir kılmaktır

Bu nedenle server özellikleri planlanırken hız, dayanıklılık, yedeklilik ve güvenlik her zaman ön plandadır.

Server Donanım Özellikleri

Server donanımı, normal bir masaüstü bilgisayara göre çok daha dayanıklı ve uzun süreli çalışmaya uygun olacak şekilde tasarlanır. Öne çıkan başlıklar:

1. İşlemci (CPU)

• Çok çekirdekli ve yüksek performanslı işlemciler kullanılır.

• Aynı anda yüzlerce isteği işleyebilecek kapasitede olmalıdır.

• Bazı sistemlerde birden fazla işlemci (dual CPU vb.) bulunabilir.

2. Bellek (RAM)

• Server özellikleri içinde RAM kapasitesi kritik öneme sahiptir.

• Birden fazla uygulama, veritabanı ve oturum aynı anda çalıştığı için yüksek RAM gereklidir.

• Genellikle ECC (Error Correction Code) RAM tercih edilir, bu da veri hatalarını otomatik olarak düzeltmeye yardımcı olur.

3. Depolama (Disk Yapısı)

• Serverlarda çoğu zaman birden fazla disk kullanılır.

• HDD, SSD veya hibrit yapılar tercih edilebilir.

• RAID yapıları ile diskler yedekli ve güvenli şekilde yapılandırılır.

4. Güç Kaynağı

• Server sistemlerinde yedekli güç kaynağı (redundant PSU) kullanılabilir.

• Amaç, bir güç kaynağı arızalansa bile cihazın çalışmaya devam etmesini sağlamaktır.

Yedeklilik ve Süreklilik Özellikleri

Server özellikleri denildiğinde en önemli konulardan biri, süreklilik (up-time) ve yedekliliktir.

• RAID ile disk yedekliliği sağlanır.

• Bazı modellerde çift güç kaynağı bulunur.

• Kritik sistemlerde yedek fanlar ve soğutma çözümleri kullanılır.

• Donanım arızası yaşansa bile sistemin tamamen durmaması hedeflenir.

Bu sayede işletme uygulamaları, web siteleri ve veritabanları mümkün olduğunca kesintisiz hizmet verir.

Network ve Bağlantı Özellikleri

Serverlar, ağ trafiğini yönetmek ve çok sayıda kullanıcıya hizmet verebilmek için gelişmiş network özelliklerine sahiptir:

• Birden fazla ağ kartı (NIC) bulunabilir.

• Yük dengeleme ve yedeklilik için çift veya daha fazla port kullanılabilir.

• Yerel ağ (LAN) ve internet bağlantısı için yüksek bant genişliği desteklenir.

Bu sayede server, hem iç ağ trafiğini hem de dış erişimleri daha stabil şekilde karşılayabilir.

Fiziksel Yapı: Tower, Rack ve Blade Server

Server özellikleri sadece donanım gücüyle sınırlı değildir, fiziksel tasarım da önemlidir. En yaygın server tipleri:

• Tower (kule) server:
  Masaüstü kasaya benzer, küçük ofisler ve sınırlı sayıda server ihtiyacı olan işletmelerde tercih edilir.

• Rack (kabin tipi) server:
  Sunucu kabinetlerine yerleştirilen, yatay kasalı cihazlardır. Veri merkezleri ve büyük ofisler için uygundur.

• Blade server:
  Aynı kabin içinde birden fazla ince sunucu modülünün yer aldığı yapıdır. Yüksek yoğunluklu ve büyük ölçekli altyapılarda kullanılır.

Yönetim ve Uzaktan Erişim Özellikleri

Server yönetimi, genellikle uzaktan ve merkezi olarak yapılır. Bunun için:

• Uzaktan erişim sağlayan yönetim arayüzleri (IPMI, iDRAC, iLO vb.)

• Donanım durumunu izleyen sensörler (sıcaklık, fan hızı, voltaj)

• Sunucuyu uzaktan açma, kapama, yeniden başlatma gibi imkanlar

kullanılır. Server özellikleri içinde bu tür yönetim araçlarının bulunması, bilgi işlem ekiplerinin işini büyük ölçüde kolaylaştırır.

Güvenlik Özellikleri

Server, çoğu zaman kritik verileri barındırdığı için güvenlik tarafı da önemlidir:

• Yetkisiz erişimi engellemek için fiziksel ve yazılımsal güvenlik önlemleri

• Güncel işletim sistemi ve güvenlik yamaları

• Güvenlik duvarı, antivirüs ve ek yazılımsal korumalar

• Yetkilendirme ve kullanıcı yönetimi

gibi unsurlar, server özellikleri değerlendirilirken mutlaka dikkate alınmalıdır.

Server Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

“Server özellikleri nelerdir?” sorusunu cevaplarken, doğru server seçimi için öne çıkan kriterler şunlardır:

• Kullanım amacı (web, veri tabanı, dosya, uygulama, sanallaştırma)

• Aynı anda bağlanacak kullanıcı sayısı

• Gerekli işlemci ve RAM kapasitesi

• Depolama miktarı ve RAID yapısı

• Yedeklilik ve yedek güç ihtiyacı

• Uzun vadeli büyüme planları

Server, işletmenin kalbi sayılabilecek bir donanım olduğundan; doğru özelliklerle seçildiğinde uzun yıllar boyunca iş süreçlerini güvenli ve kesintisiz şekilde taşıyabilir.